Speeljacht (XVII w) - model

Speeljacht był jedną z pierwszych jednostek służących rozrywce. Kupcy holenderscy w czasie dynamicznego rozwój handlu w Azji zaczęli tworzyć wielkie fortuny i klasy wyższe mogły sobie pozwolić na budowanie jednostek służących tylko rekreacji. Do XVII wieku różnej maści żaglowce spełniały w zasadzie tylko funkcje handlowo-transportowe, wojenne lub służyły do pracy, jak rybołówstwo. Sama idea „zabawy” na wodzie nie była oczywiście wynalazkiem Holendrów, bo już w grobowcu Tutenchamona odnaleziono wizerunek faraona wędkującego na Nilu, co z pewnością można uznać za rozrywkę i relaks. W roku 1622 otwarto w Amsterdamie pierwszą marinę i to może właśnie wtedy pojawił się "yachting", jako forma spędzania czasu z rodziną, przyjaciółmi lub w celach biznesowych. Na jachtach nie tylko relaksowano się pływając dla przyjemności, ale towarzyszyły takim wyprawom wyborne uczty, również suto zakrapiane. Nicolaes Witsen wspomina nawet o "piwiarni" (beer house) pod pokładem rufowym. Oprócz romantycznych wycieczek, posiadanie takiego jachtu oznaczało prestiż i bogactwo - trochę jak u współczesnych miliarderów i oligarchów.

Jednostki te były wyposażone w jeden lub dwa maszty, miały około 12 metrów długości i 3 metry szerokości. Budowane były z myślą o zwinności i szybkości. Miały bardzo proste olinowanie i były łatwe w obsłudze. Na wielu zastosowano nowatorskie drzewca w formie cienkich, pochylonych w stronę rufy długich masztów. To rozwiązanie zostało prawdopodobnie skopiowane z Dalekiego Wschodu od Wietnamczyków. Ozdoby były szykowne, ale nie krzykliwe. Holandia była krajem kalwińskim, więc należało zachować skromność. Na rufie najczęściej był herb rodzinny.

Zaprezentowany model powstał w oparciu o współczesne opracowanie Aba Hovinga i Rene Hendrickx’a na podstawie traktatu Nicolaesa Witsen’a. Na rufie modelu znajduje się herb rodziny van Loon, choć nie ma pewności, że taki jacht mieli w XVII wieku.